Bitkinin Bilinen Botanik Bilgi : Her yıl Mayıs-Ağustos ayları arasında çiçek açan, boyu 20 ila 100 cmye ulaşabilen, viranelik, yol kenarları ve duvar diplerinde bulunan bir senelik tek evcikli otsu bir bitkidir. Gövdeleri genel olarak dik, 4 köşemsi, basit ya da tabandan itibaren dallanmıştır. Yakıcı tüyleri bulunur. Yaprakları saplı, oval şekilli ve dişli kenarlı, üst kısmı koyu yeşil renkli ve parlak olup, yakıcı tüylerle kaplıdır. Erkek ve dişi çiçekler bir arada olmak üzere yaprakların koltuğunda uzunca saplı küçük durumlar teşkil ederler. Çiçek örtüsü 4 parçalıdır. Meyveleri esmer renkte ve fındıksıdır. Tohum, yağ ihtiva eden bir besi dokuya sahiptir.
Bitkinin Bilinen Diğer İsimleri : Urtica membranacca, Ortie, Urtica urenus, Urtica diocia
Türkiye’de yetiştiği yerler : Hemen hemen bütün Anadolu'da yetişir.
Bilinen Bileşimi : Isırgan bitkisinin bütün yüzeyini saran ve değildiğinde insan tenini yakan ısırıcı tüylerinde formik asit ile tüm bitkide histamin, klorofil, asetilkolin, demir ve C vitamini bulunur.
Toplanması : Bahar başından sonbaharın sonuna kadar toplanabilir. Kuru, gölge ve havadar yerlerde serilerek kurutulur. Kökler ise son baharda çıkarılıp, temizlendikten sonra kurutulur. Tohumları Temmuz-Ağustos döneminde toplanır. Kuru ve nemsiz yerlerde saklanabilir.
Bitkinin Bilinen Faydaları :
* Isırgan otu hemen hemen her hastalığa şifalı gelen mucizevi bir bitkidir.
* Çeşitli rahatsızlıkların etkisi ile oluşan şiddetli bas ağrılarında yararlıdır.
* Kan temizleyici olduğundan egzama ve bazı mantar hastalıklarına iyi gelir.
* Sivilcelere iyi gelir.
* Kuyruk sokumundaki kil dönmelerine lapası iyi gelir.
* Kan temizleyici özelliğinin yani sıra kan yapıcı özelliği de vardır. Bu yüzden sarilik, kansızlık ve ağır kan hastalıklarında faydalı olur.
* Pankreas üzerine iyi uyarıcı etki yapar.
* Kan sekerini düşürmeye yardımcı olur.
* İdrar yolları hastalıkları, enfeksiyonları ve idrar tutukluğunu düzeltir. Böbrek taşlarına da iyi gelir.
* Çayı kabızlığa 3 - 4 haftalık bir kür halinde iyi gelir.
* Zindelik ve enerji verir.
* Grip ve soğuk algınlıklarına karşı koruyucu olarak kullanılır.
* Tansiyon düşürücü etkisi vardır.
* Mide ve safra kesesi rahatsızlıklarına iyi gelir.
* Siyatik, romatizma hastalarına ısırgan banyoları iyi gelir.
* Ayak damarları ve kroner damar daralmalarına ısırgan kökü banyosu faydalıdır.
* Akciğer kanserinde ebegümeci ile birlikte %3 oranında başarı gösterdiği tespit edilmiştir.
* Cilt temizliğinde yararlıdır.
* Prostat büyümesine katkı sağlayan enzimleri baskılayarak tedavisinde yardımcı olur.
* Sulu gözleri rahatlatır, saman nezlesinin semptonlarını hafifletir.
* Tohumları immün sistemi güçlendirici olduğundan yaşlılara iyi gelir.
* Çayı ile saçlar yıkandığında canlanır ve parlar. Kepeği önler.
* Gargarası nefesi temizler.
Bitkinin Bilinen Kullanım Şekli ve Dozu :
Çay: 1 çay kaşığı bitki veya kök 150 ml suda 5 dakika kaynatılıp süzülür. Günde 2 - 3 fincan içilir.
Bitkinin Özsuyu : Taze bitki preslenerek elde edilir. Çok çabuk mayalanarak bozulduğundan serin ve kapalı yerlerde ancak çok kısa bir süre saklanabilir. Taze taze hazırlamak gerekmektedir. Günde 3 defa 5 ml (1 çay kaşığı), toplam 15 ml alınabilir.
Banyo: 1 kg. bitki kökü temizlenip 1 - 2 litre kaynar su ile haşlanır ve 15 dakika demlenir, süzülür.
Tentür: İnce kıyılmış bitki, kavanoza konarak üzeri %40′ lık alkolle örtülünceye kadar doldurulur. 3 hafta bekletilip, süzülür. Günde 3 defa 2,5 - 5 ml, toplam 7,5 - 15 ml alınabilir.
UYARI : Ağır kalp hastaları, seker hastaları ve böbrek hastaları kullanmamalıdır. Mide hassasiyeti olanlarda bulantı yapabilir.
İdrarda zorluğa neden olabilir.
İçeriğindeki formik asit ve histamin dolayısıyla süründüğünde deriyi acıtır, tahriş eder. Ender olarak çayı deride rahatsızlık verebilir.